De verbinding tussen cultuureducatie en het VSO
“Gaan ze dan écht luisteren naar wat wij willen?”
– Sanne, 13 jaar, deelnemer onderzoek, wens: zelfstandig door een museum mogen lopen.
“Ik hoop het wel, ik ga het ze vragen.”
– Gwen van Beersum: mijn wens is dat Sanne zelfstandig door een museum mag lopen.
Onderzoek: de verbinding tussen kunst- en cultuureducatie en het VSO
Gwen van Beersum studeert dit jaar af als Docent Theater aan ArtEZ te Zwolle. In het kader van haar afstudeerstage onderzoekt zij hoe kunst- en cultuureducatie op het Voortgezet Speciaal Onderwijs kan aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen.
Gwen: “Gedurende mijn opleiding heb ik stage gelopen op meerdere VSO scholen, daar geef ik les in theater en CKV. Een onderdeel van de CKV lessen is het bekijken van kunst: theater, dans, beeldende kunst en muziek. In mijn eerste CKV les vroeg ik of de leerlingen wel eens naar een theater- of dansvoorstelling waren geweest en hoe ze dat vonden. “Telt de groep 8 musical van mijn zusje?” Verder was het antwoord unaniem “nee.” Ik dacht hard na, ik wist zo snel eigenlijk ook geen voorstelling waarvan ik dacht dat zij die wel leuk zouden vinden, en prikkelarm, en goed bereikbaar, en inclusief. Ik heb zelf eigenlijk ook een hele voorbereiding nodig als ik naar het theater ga.”
Weergave van het ideale museum volgens een klas van het VSO.

De oplossing van de school was daarom om voorstellingen naar school te laten komen en de leerlingen vanuit hun veilige aula kennis te laten maken met kunst en cultuur. Gwens stagebegeleider (CKV docent) kwam aan met een boekje waarin verschillende theatervoorstellingen voor het regulier voortgezet onderwijs stonden. Hier koos zij er elk jaar een aantal uit die haar wel geschikt leken. Vervolgens belde ze de producenten/makers om te vragen of zij eventueel, heel misschien, alsjeblieft, ook op het speciaal onderwijs wilde komen spelen. Een boekje voor voorstellingen voor leerlingen op het VSO was er niet. Dus “gokte” de CKV docent op basis van de beschrijving of deze voorstelling geschikt zou zijn.
Gwen: “Die dag kreeg ik een nieuw doel: kunst toegankelijk maken voor mijn leerlingen. Ik wil de CKV docent een boekje geven met voorstellingen voor het VSO, of theatermakers een uitleg geven over de doelgroep waarvoor zij hun voorstelling spelen. Zo’n boekje vond ik niet, sterker nog, ik had al moeite met een voorstelling vinden die gemaakt is voor leerlingen op het VSO.
Daarom onderzoek ik in mijn afstudeeronderzoek naar hoe kunst- en cultuureducatie kan aansluiten bij de beleving van leerlingen op het VSO, in samenwerking met Stichting Onbeperkt Genieten. Voor mijn onderzoek ga ik langs meerdere VSO scholen en middels een speelse lesvorm (ik ben immers een docent) probeer ik samen met de leerlingen antwoorden te geven op vragen als: wanneer vind ik kunst leuk of interessant? Welke faciliteiten zijn er nodig op locatie? Hoe word ik graag aangesproken en geïnformeerd? Als ik zelf een museum of theater mocht ontwerpen, hoe ziet die er dan uit?”
De onderzoeksresultaten gaat Stichting Onbeperkt Genieten in samenspraak met Gwen vertalen naar een training voor aanbieders van kunst- en cultuureducatie voor aanbieders die graag willen leren om materiaal passend te maken voor VSO leerlingen.
Geïnteresseerd in de resultaten van dit onderzoek? Meld je dan aan voor het lunchwebinar op vrijdag 13 mei 2022 van 12.00-12.45 uur.
